هوش مصنوعی امروز به امری جداییناپذیر از بسیاری از حوزهها تبدیل شده است. توانایی مدلهای یادگیری ماشین مبتنی بر هوش مصنوعی در شناسایی الگوهای غیرعادی و مشکوک به تقلب در دادههای مالی نیز یکی از مهمترین و راهبردیترین کاربردهای هوش مصنوعی در سیستمهای نظارتی و مالی در سراسر جهان است.
به گزارش پایگاه خبری تکانه، جواد فیاض/ نهاد ناظر مالی آلمان، Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht یا به اختصار BaFin، در سالهای اخیر با بهرهگیری از فناوریهای نوین، به ویژه هوش مصنوعی، گامهای مهمی در جهت تقویت نظارت بر بازارهای مالی برداشته است. طبق گزارش اخیر رویترز، BaFin از سال گذشته هوش مصنوعی را در سیستم هشدار و تحلیل بازار خود به کار گرفته است تا الگوهای مشکوک و تخلفات بازار را شناسایی کند. این اقدام به افزایش دقت در شناسایی فعالیتهای غیرقانونی و تقویت اجرای مقررات منجر شده است.
پیشینه BaFin و چالشهای نظارتی
BaFin بهعنوان نهاد اصلی نظارت بر بازارهای مالی آلمان، وظیفه نظارت بر بانکها، شرکتهای بیمه، و بازارهای اوراق بهادار را بر عهده دارد. این نهاد پس از رسوایی شرکت وایرگارد (Wirecard) در سال ۲۰۲۰ که یکی از بزرگترین شرکتهای فینتک آلمان به ارزش ۲۸ میلیارد دلار بود که پس از آشکارشدن تقلبهای مالی گسترده و ناپدیدشدن ۱.۹ میلیارد یورو رسماً تعطیل و غیرفعال شد، تحتفشار شدیدی قرار گرفت. به گزارش رویترز، این رسوایی نشاندهنده ضعفهای نظارتی BaFin بود و این نهاد را وادار کرد تا با تغییر مدیریت ارشد و افزایش اختیارات نظارتی، رویکرد خود را اصلاح کند. به گفته «مارک برانسون» (Mark Branson)، رئیس BaFin، استفاده از هوش مصنوعی بخشی از تلاشها برای بازسازی اعتبار این نهاد و تقویت توانایی آن در جلوگیری از تخلفات مالی است.
هوش مصنوعی در نظارتهای مالی
نهاد BaFin از سال ۲۰۲۴ شروع به استفاده از هوش مصنوعی در سیستم هشدار و تحلیل بازار خود کرده است. این سیستم از الگوریتمهای یادگیری ماشین برای شناسایی الگوهای غیرعادی در معاملات استفاده میکند که ممکن است نشاندهنده تخلفاتی مانند دستکاری بازار یا معاملات داخلی (insider trading) باشد. بهرهگیری از هوش مصنوعی به BaFin این را امکان میدهد تا حجم عظیمی از دادههای معاملاتی را در زمان واقعی پردازش کند و فعالیتهای مشکوک را با سرعت بیشتری شناسایی کند. به گزارش نشریه اکونومیک تایمز نیز استفاده گسترده از هوش مصنوعی؛ نهتنها دقت را افزایش داده، بلکه زمان لازم برای شناسایی و بررسی تخلفات را کاهش داده است که در نهایت به افزایش احتمال شناسایی فعالیتهای مشکوک و دستگیری متخلفان منجر شده است.
استفاده از مدلهای هوش مصنوعی در سامانههای نظارت مالی مزایای متعددی را به همراه دارد. این فناوری قادر است حجم عظیمی از دادهها را با سرعت و دقت بالا تحلیل کند که این امر برای نهادهای نظارتی که با بازارهای پیچیده و پرسرعت امروزی مواجه هستند، حیاتی است. بهعنوانمثال، الگوریتمهای هوش مصنوعی میتوانند الگوهای معاملاتی غیرعادی را که ممکن است از دید تحلیلگران انسانی پنهان بمانند را شناسایی کنند. همچنین هوش مصنوعی میتواند با یادگیری از دادههای گذشته، توانایی خود را در تشخیص تخلفات بهبود بخشد که به معنای افزایش کارایی در طول زمان است.
طبق گزارشی از TradingView، سیستم هوش مصنوعی BaFin به طور خاص برای شناسایی الگوهای مشکوک در معاملات طراحی شده است که میتواند شامل فعالیتهایی مانند دستکاری قیمت یا معاملات مبتنی بر اطلاعات داخلی باشد. این فناوری به BaFin کمک کرده تا نرخ تشخیص تخلفات را افزایش دهد و از متخلفان بخواهد که با جریمههای سنگینتری مواجه شوند که در آلمان میتواند بسیار قابلتوجه باشد.
استفاده BaFin از هوش مصنوعی بخشی از روند جهانی گستردهتر استفاده از فناوری برای تقویت نظارتهای مالی است. نهادهای نظارتی در سراسر جهان، از جمله در ایالات متحده و اتحادیه اروپا، به طور فزایندهای به هوش مصنوعی روی آوردهاند تا با پیچیدگیهای بازارهای مدرن همگام شوند. گزارش رویترز در مورد نگرانیهای نهاد نظارتی اوراق بهادار اتحادیه اروپا (ESMA) درباره خطرات ثبات مالی ناشی از صنعت ارزهای دیجیتال، نشاندهنده نیاز فزاینده به ابزارهای نظارتی پیشرفته است.
چالشهای نظارتی
باوجود مزایای بیشمار استفاده از هوش مصنوعی، همواره چالشهایی نیز وجود دارد. یکی از نگرانیهای اصلی، وابستگی شدید این مدلها به کیفیت دادههای ورودی است. اگر دادههای اولیه ناقص یا نادرست باشند، خروجیهای هوش مصنوعی نیز غلط و گمراهکننده خواهند بود. علاوه بر این، استفاده از هوش مصنوعی مسائل اخلاقی مانند حریم خصوصی و احتمال سوگیری در الگوریتمها را نیز به دنبال داد. بهعنوانمثال، گزارشی از رویترز در مورد جریمه ۵.۶ میلیوندلاری نهاد حفاظت از دادههای ایتالیا علیه شرکت هوش مصنوعی Replika، به دلیل نقض قوانین حفاظت از دادههای کاربران، نشاندهنده حساسیتهای موجود در استفاده از فناوریهای پیشرفته، بهخصوص برای نهادهای نظارتی و قانونگذار است.
استفاده نهاد نظارتی BaFin از هوش مصنوعی برای شناسایی تخلفات بازار، گامی مهم در جهت تحول دیجیتال در سامانههای نظارت مالی است. این فناوری دقت و سرعت شناسایی فعالیتهای غیرقانونی را افزایش داده و به تقویت اجرای مقررات کمک میکند. بااینحال، چالشهایی مانند کیفیت دادهها، مسائل اخلاقی و نیاز به شفافیت همچنان باقی است. همانطور که بازارهای مالی به تکامل خود ادامه میدهند، نقش هوش مصنوعی در نظارتهای مالی نیز افزایش خواهد یافت و این امر نشانهای از آیندهای است که در آن فناوری نقش اصلی را در حفظ سلامت بازارهای مالی ایفا میکند.
کپشن تلگرام:
نهاد ناظر مالی آلمان (BaFin) با بهرهگیری از هوش مصنوعی، نظارت بر بازارهای مالی آلمان را به سمت هوشمندی و خودکارسازی فرایندها هدایت میکند. طبق گزارش رویترز، BaFin از سال ۲۰۲۴ با استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشین، الگوهای مشکوک مانند دستکاری بازار و معاملات داخلی را بادقت و سرعت بالا شناسایی میکند. این فناوری با تحلیل حجم عظیمی از دادههای معاملاتی، نرخ تشخیص تخلفات را افزایش داده و اجرای مقررات را تقویت کرده است. پس از رسوایی وایرگارد در ۲۰۲۰، BaFin با اصلاح رویکرد نظارتی و بهرهمندی از هوش مصنوعی، اعتبار خود را بازسازی کرده است. بااینحال، چالشهایی مانند کیفیت دادهها و مسائل اخلاقی همچنان وجود دارد. این ابتکار، گامی در راستای آیندهای است که فناوری، سلامت بازارهای مالی را تضمین میکند.