بیشتر ما عاشق شکلاتیم. شکلات با آنکه بسیار خوش طعم است اما ضررهای بسیاری دارد. شکلات فقط برای دندانها و رژیم سلامتی ما مضر نیست، بلکه به محیط زیست نیز آسیب میرساند! آسیبی بسیار جدی و مهم. اخیرا تحقیقی در دانشگاه منچستر انجام شده است که نتایج آن جای تامل دارد. در این تحقیق آمده است که ردپایی از کربن در شکلات سازی و سایر محصولات تولیدی ناشی از آن در انگلستان وجود دارد. همچنین اشاره شده است که سالانه 2.1 میلیون تن گاز گلخانهای از صنعت شکلات در انگلستان تولید میشود. تصور کنید که این مقدار در مقیاس جهانی چگونه خواهد بود؟ حال این سؤال پیش می آید که آیا IoT در صورت حضور در فرآیند تولید، میتواند باعث کاهش حضور کربن در شکلات سازی شود؟ پاسخ این سوال مثبت است. این کار با راههای گوناگون امکان پذیر است. در این مقاله نگاهی به رایجترین راه حلهای اینترنت اشیاء میاندازیم.
منظور از ردپای کربن چیست؟
(Carbon footprint) یا رد پای کربن، اصطلاحی است که به میزان تأثیر فعالیتهای انسان بر محیط زیست گفته می شود. به عنوان مثال، با برآورد میزان گازهای گلخانه ای که به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در اتمسفر انتشار پیدا میکند، میتوان ردپای کربن را اندازه گیری کرد. میزان رد پای کربن با محاسبه اثرات خاص انسانی در یک دوره زمان معین، تعیین میشود و آن را معادل مقدار CO2 در مقیاس تن بیان میکنند.
سفر غیر منتظره شکلات
مواد اساسی یک شکلات شیری شامل کاکائو ، کره کاکائو ، شیر و شکر است. تمام این مواد اولیه تا زمان تولید محصول نهایی باید تحت فرآیندهای مختلفی قرار گیرند.
برای درک بهتر از چرخه زندگی یک شکلات، مراحل زیر را در نظر بگیرید: ابتدا، درختان کاکائو و نیشکر باید به منظور استخراج کاکائو و شکر به ترتیب کشت و برداشت شوند و در همین زمان، گاوها باید شیر تولید کنند. سپس، تمامی مواد اولیه و خام، آماده تولید محصول نهایی یعنی شکلات میشوند. دانههای کاکائو به کارخانه منتقل شده و مراحل تولید به چند بخش تقسیم میشود که شامل بو دادن دانه های کاکائو ، خرد کردن و استخراج عصاره کاکائو برای تولید نوشیدنیهای شکلاتی است. مرحله بعدی هم زدن و مخلوطکردن آن با شیر و شکر و قالب گیری برای خنک شدن و فرم نهایی است. در آخر، شکلاتهای خوشمزه و مورد علاقه ما از طریق روشهای مختلف حمل و نقل، به قفسه های فروشگاه ها فرستاده میشوند.
اینترنت اشیا به منظور نجات و رهایی
از آنجا که IoT در حال شکوفایی و پیشرفت است، استفاده از این فناوری برای کاهش رد پای کربن ناشی از تولیدات انسانی، بسیار ضروری است. اینترنت اشیا در مراحل مختلف کشت و تولید قابل استفاده است و بدون تردید می تواند نقشی اساسی را در کاهش انتشارگازهای گلخانه ای ایفا کند.
بخش کشاورزی
یک مشکل شایع در این بخش، استفاده از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات است. استفاده از این سموم هنگامی که بیش از حد باشد، برای محیط زیست تخریب کننده است. اما سوال اینجاست که چگونه در محصولات زراعی بدون استفاده از سموم آفات را از بین می برند؟
در کشاورزی هوشمند میتوانیم از راه حلهای IoT استفاده کنیم. امروزه تعداد زیادی از حسگرهای قابل تنظیم، به کشاورزان این امکان را میدهند تا دادههای زیادی را در مورد محصولات و وضعیت خاک در زمان واقعی جمع آوری کنند. بنابراین، کشاورزان با ارتقا و توسعه حسگرها، میتوانند نظارت بهتری بر زمین کشاورزی خود داشته و در نتیجه استفاده از سموم دفع آفات و تأثیر آن بر محیط زیست را به حداقل برسانند. این روش همچنین به آنان کمک میکند تا از اتلاف منابع جلوگیری کنند. اینترنت اشیا توانایی کار به صورت آنلاین را به حسگرها داده و اندازهگیری ها و داده های مختلف را در فضایcloud قرار میدهد. این کار، افق جدیدی را برای کاهش ردپای کربن ناشی از محصولات زراعی پیش روی میگذارد، کاری که تاکنون غیرممکن بوده است.
نمونه دیگر، آبیاری هوشمند است. مسئله مهم محصولات زراعی کنترل رطوبت خاک، دما، رطوبت هوا و شرایط نوری محیط است. بهترین راه برای دستیابی نظارت صحیح بر روی زمینهای زراعی، استفاده از حسگرهای هوشمند است. در اینجا میخواهیم حسگرها را به طور جداگانه بررسی کرده تا با مزایا و خدمات آنها آشنا شویم.
حسگرهای دما
این حسگرها رطوبت خاک را در لایه های مختلف آن بررسی میکنند. این کار برای نظارت و مدیریت آبیاری بسیار مهم است. اندازه گیری شرایط رطوبت خاک از محصولات زراعی و دریافت تمامی داده ها در زمان واقعی علاوه بر آن که در زمان صرفه جویی کرده، از هدر رفتن آب نیز جلوگیری میکند. دریافت دقیق شرایط رطوبت خاک، مشکلات دیگری را نیز حل میکند. برای مثال، آبیاری بیش از حد زمین و بالعکس، باعث صدمه دیدن محصولات میشود. با کمک اینترنت اشیا، دادههای آبیاری همیشه و در هر زمان قابل دسترس بوده و کشاورزان را در گرفتن تصمیمات درست و بهینه راهنمایی میکنند.
حسگرهای رطوبت
حسگرهای رطوبت میتوانند سطح رطوبت خاک، دما و رطوبت هوا را اندازهگیری کنند. ترکیب دادههای این حسگرها به همراه حسگرهای دما، یک راه حل کامل برای آبیاری در موارد کاربردی مختلف نیز پیش رو میگذارد.
مدیریت زمان
مدیریت زمان یکی دیگر از راه حلهای اینترنت اشیا است، به این معنا که به کشاورزان کمک میکند تا زمان نیازمندی خاک به آب را تعیین و مدیریت کنند. این فرایند بسیار ضروری است، زیرا درختان کاکائو در محیط های استوایی کشت میشوند و به کمبود آب بسیار حساسند. همچنین باید در نظر داشته باشیم که این سیستمها مصرف بیهوده آب را نیز کنترل میکنند.
نتیجه گیری
با انجام اقدامات ساده در كنترل مصرف آب از طریق آبیاری هوشمند و تنظیم استفاده از سموم دفع آفات از طریق كشاورزی هوشمند، میتوانیم از میزان انرژی مصرفی کاسته و در نتیجه، مقدار انتشار كربن را کاهش دهیم.
پس از خوردن شکلات لذت ببرید، اینترنت اشیا مراقب همه چیز است!
مجله علم و فناوری تکانه یک مجله با رویکرد علمی و ترویجی است. این مجله هدف خود را ترویج دانش در میان عموم علاقمندان به علم و فناوری میداند و تلاش میکند با یاری جمعی از روزنامهنگاران علم با سابقه کشور به عنوان همکاران تحریریه خود، بتواند علاقمندان به جهان علم را با کمک علوم و فناوریهای نوین و به روشی جذاب از آخرین رویدادها و دستاوردهای دنیای علم آگاه سازد. دورههای آموزشی، رویدادهای علمی و ترویجی، نشستهای تخصصی در علومی مانند رباتیک، مکاترونیک، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، علوم شهروندی و… از سرفصلهای اصلی فعالیتهای مجله تکانه است.